معرفی ماش و خواص درمانی آن

نام علمی:

Vicia sativa L.، نام فرانسه Vesce commune و نام انگلیسی آن Common vetch می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، ماش، بزلة ابلیس، دمریج و عدیسه نامیده شده است.

تیره گیاه:

پروانه‌واران Leguminosae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی، بالارونده، یک ساله، دو ساله و چند ساله با ساقه‌ای زاویه‌دار به ارتفاع حدود 80 سانتی‌متر، برگ‌های آن مرکب از 4 تا 7 زوج برگچه و برگچه‌های انتهایی منتهی به پیچک جهت چسبیدن و بالا رفتن می‌باشند. برای رفع امراض کلیه، احتلام شبانه و تب‌های دانه‌دار (آبله مرغان و سرخچه) نیز مفید است. مصرف سوپ ماش (آش ماش پیازدار) ارزش غذایی فراوان دارد و در ضمن صفرابر و برطرف کننده سرماخوردگی می‌باشد. گل‌های آن منفرد، قرمز ارغوانی و خوشه‌ای هستند. میوه‌اش غلافی شکل، باریک، دراز، پوشیده از تار و حاوی تعدادی دانه حنایی یا قهوه‌ای و کروی شکل می‌باشد.

طبیعت دانه (ماش):

طبق نظر حکمای طب سنتی کمی سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در نواحی گرم و مرطوب اغلب کشورها بخصوص کشورهای آسیایی و آفریقایی و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، لرستان و همدان کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ماش:

گلوکوزیدویسیانین، اسیبد سیانیدریک، انرژی، چربی، تام، کربوهیدرات، پروتئین، قند، فیبر غذایی، سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، آهن، منگنز، فولات و ویتامین‌های K, A در آن مشخص شده است.  

بخش مورد استفاده:

دانه (ماش)

نحوه مصرف:

به طور معمول ماش را به صورت پخته استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

افزاینده قوه بینایی و آنتی اکسیدان، کاهنده اسپرم و تقویت کننده اعصاب، مقوی کلیه‌ها و شیرافزا، منظم کننده حرکات قلب و مسکن سردردهای حاد، تسکین دهنده حرارت و حدت خون و کاهنده وزن، ضد اسهال خونی و تحلیل برنده ورم لوزه‌ها، ضد سرفه و خون‌ساز، شست‌وشو دهنده کلیه‌ها و کاهنده اسیدیته خون، تسکین دهنده دردهای حاد دستگاه تنفسی فوقانی و برای اشخاصی که فعالیت بدنی دارند مفید و مغذی می‌باشد. در ضمن برای رفع امراض کلیه، احتلام شبانه و تب‌های دانه‌دار (آبله مرغان و سرخچه) نیز مفید است. مصرف سوپ ماش (آش ماش پیازدار) ارزش غذایی فراوان دارد و در ضمن صفرابر و برطرف کننده سرماخوردگی می‌باشد.

توصیه:

برای از بین بردن تلخی ماش مدت 24 ساعت آن را در آب سرد بخیسانید.

تذکر:

مصرف ماش برای اشخاص سرد مزاج و سالخورده مضر است. زیاده‌روی در مصرف ماش سبب ضعیف شدن قوه باه، عدم جذب کلسیم، افزایش اسید اوریک و نفخ شدید معده می‌شود.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.